Pampal, Taçlı dağ lalesi

baykalbul

Administrator
Yönetici
Site Sahibi
TürkParfüm Üyesi
{{Taksobitki
| ad = Taçlı dağ lalesi
| resim = Anemone coronaria MK.jpg
| alem = [[Bitki|Plantae]]
| bölüm = [[Kapalı tohumlular|Magnoliophyta]] <br /><small>(Kapalı tohumlular)</small>
| sınıf = [[İki çenekliler|Magnoliopsida]] <br /><small>(İki çenekliler)</small>
| takım = [[Ranunculales]]
| familya = [[Ranunculaceae]] <small>(Düğün çiçeğigiller)</small>
| cins = [[Anemone]]
| tür = A. coronaria
| ikili_ad = Anemone coronaria
| ikili_ad_yazar = [[Carolus Linnaeus|L.]]
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Anemone coronaria}}
}}

'''Taçlı dağ lalesi''' ya da '''taçlı anemon''' (''Anemone coronaria''), [[düğün çiçeğigiller]] (Ranunculaceae) nemli topraklar, yarı güneşli ya da güneşli yerlerde yaşayan [[wikt:çok yıllık bitki|çok yıllık]] otsu bir [[bitki]] [[tür]]ü.

Şubat-Mayıs aylarında çiçek açan bitkinin boyu 15–45&nbsp;cm civarındadır. Yaprakları parçalı çiçekleri kırmızı, pembe, veya mordur. [[çiçek|Çiçeğinin]] orta bölgesi beyazdır ve 5-8 tane [[taç yaprak|taç yaprağı]] vardır.
[[Dosya:A fotos frh3 046be wp1.jpg|küçükresim|left]]Pampal diğer isimidir. Rüzgar gülü diğer adlarınndandır. Gelincik'e çok benzese de o farklı bir familyadandır. Benzerliğinden ötürü Gelincik'e de Pampal diyen olur.

Diğer adlarından biri Pampal'dır. Pampal Türkiye'de Adana ili Çukurova bölgesinde Kuskus çiçeği ([[Siklamen]]) ile beraber açan ve her çiçek çok renkleri olan (Beyaz, sarı, mor, kırmızı, pempe, mavi, eflatun, gri..) bir çiçektir. Kum ile toprak karışım denize yakın daha çok kumlu olan kumsallarda da olur mesela Adana denize yakın yerlerde. Şubat-Mayıs aylarında açıyor Türkiye'de.

Yaprakları ince ve çok parçalıdır. Ege bölgesinde (İzmir, Manisa, Aydın) daha çok yaygındır. Adana'da da, Toroslar'da da görülüyor ve kimi yerlerde.

Evet Toroslarda da olur ve ünlü Türk romancısı [[Yaşar Kemal]]'in [[İnce Memed|İnce Mehmet]] romanında çok geçer. Zaten böyle tanıtımları çok yapar Yaşar Kemal romanlatında.

Evde, bahçesinde beslemek isteyenler için de kısaca bilgi verelim. Güneşli ya da yarı gölge yerleri ve organik madde bakımından zengin, geçirimli, nemli toprakları tercih ederler Yumru ve tohumla ürer.


Batı Yunan Mitoloji'sinde de adı geçer bu çiçeğin. Bu efsaneye göre aşk ve güzellik tanrıcası Afrodit'in, yaralı sevgilisinin kanlarının aktığı yerde bitmiş ve buradan Dünya'ya yayılmıştır.

Kısaca link vererek diğer Türkiye'de yetişen bu çiçeğin familyasının 6 türünden diğer 5'ini vereyim. Biri burada anlatılan zaten yani Taçlı dağ lalesi, kalıyor 5 tür Türkiye'de.

Familyanın diğer türü :" Gülale, geniş yapraklı anemon ([[Anemone hortensis]] ya da [[Anemone pavonina]]): Çiçekleri taçlı dağ lalesine çok benzer, ancak yaprakları daha geniş, kalın ve üç parçalıdır."

Familyanın bir diğer türü:" [[Nergis çiçekli anemon]] ([[Anemone narcissiflora]] ): Nergis çiçeğini andıran beyaz renkli çiçekleri vardır, gene çok güzeldir. [[Dağ horuzcuğu]], [[Mayıs çiçeği]] diğer isimleridir.

[[Yoğurt çiçeği]], Dağ lalesi ([[Anemone blanda]]): Ayrıca, Arpalık (Niğde), Nezle otu (Iğdır) bölgelerinde de denir diğer adları olarak."

Türkiye'de yetişen vereceğim 6.son tür:"[[Ak dağ lalesi]] ([[Anemone nemorosa]]) ve [[Numan çiçeği]] (Anemone ranunculoides) ülkemizde yetişmektedir."


== Dış bağlantılar ==
{{Çiçek-taslak}}

[[Kategori:Düğün çiçeğigiller]]
[[Kategori:Carl Linnaeus tarafından adlandırılmış taksonlar]]
 

baykalbul

Administrator
Yönetici
Site Sahibi
TürkParfüm Üyesi
Üst